Selection of Plot or SITES according to Vastu -
Manish Jain - 07-08-2021
Selection of Plot or SITES according to Vastu
taken from Mayamatam मयमतम् by bruno dagens
Authentic book on ancient vastu sastra
द्वितीयोऽध्यायः
CHAPTER-2
[ वस्तुप्रकार: ] DWELLING SITES
Experts call places where immortals mortals dwell, sites" (vastu). present their different varieties which number: Earth, temples, conveyances seats. Earth principal dwelling place because constructed (vastu) such temples have appeared because site and because the (temples') union with (this site) ancients called them 'dwelling sites' this world.
That chosen after thorough examination colour, odour, form, orientation, sound and tactility,' that once delimited, called the dwelling site; different each class men. types, the one secondary and other principal. Villages and are secondary but the Earth the principal site."
Halls, houses, sheds and pavilions with inner court well are called sages, are litters, palanquins, carriages, war chariots and anika. Lastly, designated as "seats" are thrones, divans, chairs, aviaries, benches, beds and cradles. of the four categories, however, it is the Earth which is said to occupy the first place since, for beings, it is she who was before all else and who is the support and the stability of the World."
The site suitable for brahmins is square, white, without defects, planted with udumbara trees, sloping towards the north, perfect and has an astringent and sweet savour. Such a site is a guarantee of good fortune. The length of the site suitable for kings is one eighth more than its width; it is red in colour and bitter in flavour, it slopes towards the cast, is vast and planted with asvattha. Such a site invariably guarantees success. The length of the site suitable for vaisya is one sixth more than its width; it is yellow, of sour taste and planted with plaksa; it slopes towards the east. Such a site is beneficent. The length of the site suitable to súdra is one fourth more than its width; it slopes towards the east, is black, has a pungent flavour and is planted with nyagrodba. Such a site is a source of abundant riches and grain.
These are the different types of sites suitable for brahmins, kings, vaisyas and others. They are all equally suitable for the gods on earth, the gods and the kings, but for the two other classes the aforementioned rules are to be applied.
Original Sanskrit Text
अमर्त्याश्चैव मर्त्याश्च यत्र यत्र वसन्ति हि । तद् 'वस्त्विति मतं तज्ज्ञैस्तद्भेदं च वदाम्यहम् ।। १ ।।
भूमिप्रासादयानानि’ शयनं च चतुर्विधम् । भूरेव मुख्यवस्तु' स्यात् तत्र जातानि यानि हि ॥ २ ॥
'प्रासादादीनि 'वास्तूनि 'वस्तुत्वाद् वस्तुसंश्रयात् । १वस्तून्येव हि तान्येव प्रोक्तान्यस्मिन्° पुरातनैः ।। ३ ।।
वर्णगन्धरसाकारदिवशब्दस्पर्शनैरपि । परीक्ष्यैवं यथायोग्यं "गृहीतावधि"निश्चिता ॥ ४ ॥
"या सा भूमिरिति ख्याता वर्णानां च विशेषतः ।
द्विविधं तत् समुद्दिष्टं गौणम “ङ्गीत्यनुक्रमात् ॥ ५ ॥
ग्रामादीन्येव गौणानि भवन्त्यङ्गी मही मता
"सभा शाला प्रपा रङ्गमण्डपं मन्दिरं तथा ॥ ६ ॥
"प्रासाद इति "विख्यातं शिविका गिल्लिका रथम् ।
'स्यन्दनं चैवमानीकं यानमित्युच्यते बुधैः ॥ ७ ॥
मञ्चं मञ्चिलिका काष्ठं पञ्जरं फलकासनम् । पर्य बालपर्य शयनं चैवमादिकम् ॥ ८ ॥
" चतुर्णामधिकाराणां भूरेवादौ प्रवक्ष्यते । भूतानामादिभूतत्वादाधारत्वाज्जगत्स्थितेः ।। ९ ।।
श्वेतमनिन्दितम् । चतुरश्रं द्विजातीनां वस्तु" उदुम्बरद्रुमोपेतमुत्तरप्रवणं " वरम् ॥ १० ॥
कषायमधुरं सम्यक् कथितं तत् सुखप्रदम् ।
व्यासाष्टांशाधिकायामं रक्तं तिक्तरसान्वितम् ॥ ११ ।।
प्राइनिन्मं तत् प्रविस्तीर्णमश्वत्थद्रुमसंयुतम् ।
प्रशस्तं " भूभृतां वस्तु सर्वसम्पत्करं सदा ॥ १२ ॥
"पडंशेनाधिकायाम पीतमम्लरसान्वितम् ।
प्लक्षद्रुमयुतं पूर्वावनतं शुभदं विशाम् ॥ १३ ॥ चतुरंशाधिकायामं वस्तु प्रावणान्वितम् ।
कृष्णं तत् कटुकरसं न्यग्रोधद्रुमसंयुतम् ।। १४ ।।
प्रशस्तं शूद्रजातीनां धनधान्यसमृद्धिदम् । एवं प्रोक्तो वस्तुभेदो द्विजानां
भूपानां वै वैश्यकानां परेषाम् । योग्यं सर्वं भूसुराणां सुराणां
भूपानां तच्छेषयोरुक्तनीत्या ।।१५।।
इति मयमते वस्तुशास्त्रे वस्तुप्रकारो नाम द्वितीयोऽध्यायः